Onderhoud en onderhoudskosten van een warmtepomp

Het is bij een warmtepomp – net als bij een cv-ketel of een auto – belangrijk om de nodige aandacht te besteden aan onderhoud en service. Een warmtepomp is immers een kostbaar product waarvan je graag de levensduur en het rendement wilt waarborgen. Gelukkig is het niet zo dat er bij elke warmtepomp voortdurend onderdelen vervuilen of dat er andere zaken moeten worden gereinigd. Het ‘hart’ van een warmtepomp – de compressor met het bijbehorende koudemiddelcircuit – vraagt namelijk meestal geen of slechts weinig onderhoud. Wél vragen de bron van de warmtepomp en het afgiftesysteem wat aandacht. Inspectie- en onderhoudswerkzaamheden beperken zich dan ook niet tot de warmtepomp alleen, maar richten zich ook op de installatie eromheen.

Past de gekozen warmtepomp goed bij jouw huis en jouw situatie? Is je warmtepomp vakkundig geïnstalleerd? En is hij op de juiste manier in bedrijf gesteld? Dan is er een solide basis gelegd voor een betrouwbare warmtepompinstallatie met een optimaal rendement en een lange levensduur. Het klinkt logisch, maar we benadrukken het graag: vakmanschap bij het installeren en inbedrijfstellen van een warmtepomp betaalt zich later dubbel en dwars terug bij onderhoud en het voorkomen van storingen!

Storingen voorkomen of storingen oplossen?

Een vraag die veel wordt gesteld, is: wat moet ik op het gebied van inspectie en onderhoud minimaal laten doen om de levensduur en het rendement van mijn warmtepomp optimaal te houden, de installatie veilig te laten werken en storingen te voorkomen? En daar ligt een dilemma op de loer. Laat je namelijk te veel inspecties en onderhoud uitvoeren, dan wordt dat al snel kostbaar. Aan de andere kant wil je ook niet te weinig laten doen. Een storing komt immers altijd ongelegen en een ongepland servicebezoek kan – bijvoorbeeld vanwege de voorrijkosten en eventueel benodigde onderdelen – soms duur uitpakken. Vaak kun je voor een warmtepomp – net als voor een cv-ketel – kiezen uit diverse abonnementen voor onderhoud en service. Wat de keuze lastig kan maken, is dat je niet kunt voorspellen wat er in de toekomst ‘misschien’ kan misgaan. Heeft je installateur voldoende ervaring met warmtepompen, dan kan hij je hierin goed adviseren.

Wat je zelf kunt doen, hangt af van het soort warmtepomp. Bij een lucht/water warmtepomp is het belangrijk om de buitenunit rondom vrij van bladeren en sneeuw te houden om de vrije doorstroom van buitenlucht door de buitenunit te waarborgen. Pas daarbij wel goed op en kom niet in de buitenunit, want de ventilator van de buitenunit kan draaien! Soms wordt de buitenunit in een schoorsteenkap op het dak geplaatst en kun je er niet makkelijk bij. Meestal zijn dit soort constructies echter zo gemaakt dat de buitenunit vanzelf sneeuw- en bladvrij blijft, zodat je daar zelf niets aan hoeft te doen.

Heb je een ventilatielucht/water warmtepomp of een warmtepompboiler, dan kun je zelf periodiek het filter reinigen. Daarnaast moet het filter elk half jaar – enigszins afhankelijk van de mate van vervuiling – worden verwisseld om te zorgen dat er voldoende lucht kan doorstromen. Ben je een beetje handig, dan kun je dit klusje zelf uitvoeren.

Bij een water/water warmtepomp met een bodembron kun je eigenlijk niet veel zelf doen. Het is namelijk een gesloten systeem dat meestal is gevuld met een glycolmengsel dat je zelf niet kunt bijvullen. Wél kun je controleren of de druk in het systeem op niveau blijft. Is dit niet het geval? Schakel dan je installateur in!

Voor het systeem rondom de warmtepomp geldt bij alle soorten warmtepompen (zowel All-Electric als hybride warmtepompen) het volgende:

• Controleer regelmatig de druk in je cv-installatie en vul de installatie indien nodig bij;
• Controleer de leidingen en koppelingen in het systeem op lekdichtheid als je je cv-installatie regelmatig moet bijvullen en raadpleeg indien nodig je installateur;
• Heb je een hybride warmepomp in combinatie met een cv-ketel? Laat dan ook je cv-ketel regelmatig onderhouden;
• Zorg dat de (dampdichte) isolatie rond de leidingen niet wordt beschadigd om corrosie te voorkomen.

Afspraken over het onderhoud van je warmtepomp maak je meestal na aankoop, maar het kan ook later nog. Meestal is er sprake van een meerjarig onderhoudscontract waarin – naast periodieke inspectie en onderhoud – ook afspraken kunnen worden gemaakt over eventueel noodzakelijke tussentijdse servicebezoeken. Ook als je bijvoorbeeld een warmtepomp leaset of huurt, is het mogelijk om afspraken te maken over service en onderhoud.

Net als bij cv-ketels bieden verschillende installateurs onderhouds- en servicecontracten voor warmtepompen aan. Daarnaast bieden grotere fabrikanten eigen contracten aan. Vaak kun je kiezen uit diverse contracten, variërend van beknopt tot (heel) uitgebreid. Soms moet je bijvoorbeeld voor elke serviceaspect afzonderlijk betalen, terwijl bij andere contacten onderdelen, voorrijkosten en zelfs arbeidsloon zijn inbegrepen. In het algemeen geldt: hoe meer zekerheid je wilt hebben over de onderhoudskosten en hoe meer service je verwacht bij een storing, hoe hoger de prijs van het onderhoudscontract. Het is daarom verstandig om je vooraf goed te beraden op de diverse aanbieders en mogelijkheden, maar ook op je eigen wensen.

Wat zijn de onderhoudskosten voor een warmtepomp?

Natuurlijk heeft ook het type warmtepomp invloed op de prijs van het onderhoudscontract. De onderhoudskosten voor een compacte ventilatielucht/water warmtepomp of lucht/water warmtepomp liggen bijvoorbeeld lager dan de onderhoudskosten voor een water/water warmtepomp met een bron diep in de grond. Vraag jouw installateur naar de onderhoudskosten die passen bij jouw warmtepomp en wensen.

Ook goed om te weten: bij sommige warmtepompfabrikanten kun je kiezen voor meerjarige onderhoudscontracten die je meer zekerheid bieden, bijvoorbeeld door een langere garantietermijn op onderdelen en op de compressor. Bij de duurdere contracten is vaak een jaarlijkse inspectie- en onderhoudsbeurt inbegrepen, bij de goedkopere contracten is dit vaak eenmaal per twee jaar.

Wil je weten wat je voor jouw warmtepomp aan onderhoudskosten kwijt bent? Of wil je de kosten voor onderhoud van verschillende warmtepompen vergelijken? Raadpleeg dan de tarieven op de websites van de fabrikanten of diverse installateurs. Biedt je eigen installateur ook onderhouds- en servicecontracten aan? Dan is deze ongetwijfeld graag bereid je daar alles over te vertellen.

De wat duurdere warmtepompen hebben vaak een internetaansluiting die het mogelijk maakt om de warmtepomp op afstand te beheren. Dit biedt onder meer de mogelijkheid om belangrijke aspecten van de warmtepomp online te beoordelen en er snel en efficiënt op in te spelen. De mogelijkheden van dergelijke tools worden waarschijnlijk alleen maar verder uitgebreid. Daarmee vormt beheer op afstand een heel nuttige aanvulling op een servicebezoek ter plaatse.

Service organisatie van de fabrikant

Het is van groot belang dat degene die jouw warmtepomp inspecteert en onderhoudt het product goed kent. Voor veel installateurs is een warmtepomp een relatief nieuw product. Bovendien zijn er op dit moment veel verschillende – relatief nieuwe – warmtepompmerken op de markt. Aan het begin van dit artikel schreven we: ‘Een goede installatie en inbedrijfstelling zijn het halve werk’. Daar voegen we graag aan toe: ‘En een goede fabrikant is de kroon op het werk’. Heeft de fabrikant bijvoorbeeld een eigen opleidingscentrum voor installateurs? Heeft de fabrikant ook een eigen serviceorganisatie in Nederland, als back-up voor de installateur? En hoe zit het met de verkrijgbaarheid van serviceonderdelen voor je warmtepomp, nu én in de toekomst? Kijk daarom bij het selecteren van een warmtepomp ook of er achter de installateur een betrouwbare fabrikant zit die deze aspecten goed voor elkaar heeft. Meestal is dit bij de grotere warmtepompmerken al het geval.

Meer weten over hoe het zit met de service van NIBE? Ga dan naar onze servicepagina.