Wanneer je informatie zoekt over warmtepompen en dan met name op zoek bent naar het rendement, kom je al snel de term COP tegen. Wat is COP en wat zegt het over de warmtepomp? Lees hier alles wat je moet weten over het rendement van een warmtepomp.
Kies een thema
Toon alle thema's ⇩
Verberg alle thema's ⇧
De populariteit van pv-panelen is de afgelopen jaren behoorlijk gegroeid en dat is niet voor niets. Op een spaarrekening levert je geld namelijk nauwelijks wat op, terwijl pv-panelen zichzelf in een jaar of acht terugverdienen en daarna nog jarenlang voor een flinke verlaging van je energienota zorgen. Dat roept de volgende interessante vraag op: als je je cv-ketel (die op gas werkt) zou vervangen door een elektrische warmtepomp, kun je dan met pv-panelen genoeg stroom opwekken voor je warmtepomp? Als dat het geval is, vervalt namelijk je gasrekening en maken eventuele toekomstige prijsstijgingen voor gas en elektriciteit jou niets meer uit. Hieronder lees je hoe dat zit.
NIBE heeft het meest uitgebreide assortiment All-Electric Ready hybride en All-Electric warmtepompen. Met slechts een paar kenmerken van jouw woning en woonsituatie bereken je snel welke warmtepomp het best bij jou past en hoeveel jij kunt besparen
Doe de warmtescan »
Onderstaand overzicht geeft het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik aan voor diverse soorten huishoudens:
| Type huishouden | Electriciteit voor huishoudelijk gebruik | Gas voor verwarming en warmtapwater (cv-ketel) | Gas voor koken |
|---|---|---|---|
| huishouden met 1 persoon | 1.800 kWh | 1.065m3 | 35 m3 |
| huishouden met 2 personen | 2.700 kWh | 1.160m3 | 40 m3 |
| huishouden met 3 personen | 3.500 kWh | 1.455m3 | 45 m3 |
| huishouden met 4 personen | 4.500 kWh | 1.650m3 | 50 m3 |
| huishouden met 5 personen | 5.000 kWh | 1.845m3 | 55 m3 |
bron: gaslicht.com
Het energieverbruik in een huis met een cv-ketel ziet er daarbij gemiddeld als volgt uit:
Zou je de cv-ketel vervangen door een warmtepomp (of in een nieuwbouwhuis direct een warmtepomp plaatsen) en ook elektrisch gaan koken, dan ziet het energieverbruik er als volgt uit:
Je hoort vaak dat het stroomverbruik enorm stijgt zodra je een warmtepomp hebt laten installeren. Natuurlijk is het zo dat je stroomverbruik door een warmtepomp toeneemt. Daar staat tegenover dat je gasverbruik helemaal vervalt. Bovendien betaal je voor de extra elektriciteit, die een warmtepomp met een hoog rendement verbruikt, uiteindelijk minder dan voor het gas dat je eerst verbruikte.
Wil je concrete cijfers? Dat kan! We kunnen namelijk de hoeveelheid warmte die een kubieke meter (m3) gas oplevert omrekenen naar een benodigde hoeveelheid elektriciteit (kWh) die het kost om diezelfde hoeveelheid warmte te leveren. Bij de berekening hanteren we de calorische bovenwaarde van aardgas en gaan we verder uit van de volgende gegevens:
Op basis van bovenstaande gegevens heeft de warmtepomp de volgende hoeveelheid elektriciteit nodig om evenveel warmte te produceren als 1 m3 aardgas: 9,27 / 5 = 1,85 kWh. Het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik voor diverse soorten huishoudens ziet er dan als volgt uit:
| Type huishouden | Electriciteit voor huishoudelijk gebruik inclusief koken | Electriciteit voor verwarming en warmtapwater (warmtepomp) | Gas voor verwarming, warmtapwater en koken |
|---|---|---|---|
| huishouden met 1 persoon | 2.125 kWh | 1.970 kWh | 0 m3 |
| huishouden met 2 personen | 3.070 kWh | 2.145 kWh | 0 m3 |
| huishouden met 3 personen | 3.915 kWh | 2.690 kWh | 0 m3 |
| huishouden met 4 personen | 4.965 kWh | 3.050 kWh | 0 m3 |
| huishouden met 5 personen | 5.510 kWh | 3.415 kWh | 0 m3 |
Zoals je hierboven kunt zien, wordt het verbruik voor elektriciteit gesplist in een deel voor de warmtepomp (verwarming en warmtapwater) en een deel voor overig huishoudelijk gebruik inclusief koken. Als je geen gasaansluiting meer hebt, zul je immers ook elektrisch gaan koken. De genoemde getallen zijn gemiddelden voor Nederland en kunnen in jouw persoonlijke situatie natuurlijk afwijken. Heb je nu nog een cv-ketel, dan kun je op je energierekening zien hoeveel elektriciteit je verbruikt voor huishoudelijk gebruik. Ook kun je je gasverbruik volgens bovenstaande berekening (9,27 / 5) omrekenen naar een hoeveelheid elektriciteit in kWh. Let op: in dit rekenvoorbeeld wordt uitgegaan van een warmtepomp met een COP van 5, een hr-ketel met een rendement van 95% op bovenwaarde (onderwaarde = 105,5%). Wijzigingen in een of meer van deze waarden hebben invloed op de uitkomst.
Een pv-paneel met een vermogen van 300 Wp levert in Nederland gemiddeld circa 0,9 x 300 = 270 kWh per jaar op. Ofwel:
• 15 pv-panelen leveren 15 x 270 kWh = 4.050 kWh per jaar op
• 25 pv-panelen leveren 25 x 270 kWh = 6.750 kWh per jaar op
Volgens bovenstaande tabel verbruikt een huishouden van drie personen per jaar 3.915 kWh elektriciteit voor huishoudelijk gebruik en 2.690 kWh voor de warmtepomp. Totaal: 6.605 kWh per jaar. In deze situatie wekken 15 PV-panelen dus voldoende stroom op voor huishoudelijk gebruik en leveren 10 extra pv-panelen voldoende stroom op om ook het verbruik van de warmtepomp volledig te dekken. Met 25 panelen is dit huishouden dus volledig zelfvoorzienend.
Het lastige van pv-panelen is dat de meeste stroom in de zomer wordt opgewekt, terwijl je juist in de winter de meeste stroom verbruikt. In Nederland kennen we daarom de salderingsregeling. Simpel gezegd komt deze regeling er op neer dat je per jaar onbeperkt aan het elektriciteitsnet mag terugleveren en per jaar ook weer onbeperkt mag afnemen zonder dat je hiervoor hoeft te betalen.
Let op: de salderingsregeling is recent verlengd tot 2025. Het is vanuit de overheid de bedoeling dat de regeling daarna wordt aangepast of afgebouwd.
In bovenstaand voorbeeld is er evenwicht tussen de hoeveel opgewekte stroom (6.750 kWh) aan de ene kant en de hoeveelheid direct verbruikte en teruggeleverde stroom (1.750 kWh + 5.000 kWh) aan de andere kant. De teller van je elektriciteitsmeter komt daarmee aan het eind van het jaar exact uit op 0. Dat noemen we dan ook: nul-op-de-meter. Ofwel: NOM. Er zijn nieuwbouwwoningen die onder de noemer ‘NOM’ worden geleverd waarbij (onder voorwaarden) wordt gegarandeerd dat de meter aan het eind van het jaar op 0 staat. De hoeveelheid pv-panelen die je op een dak kunt plaatsen is echter beperkt. Dat geldt dus ook voor de maximale hoeveelheid stroom die je zelf kunt opwekken. Daarom worden er (strenge) eisen aan het stroomverbruik gesteld. Zo bedraagt de maximale hoeveelheid elektriciteit voor huishoudelijk gebruik – de zogeheten gebruiksbundel – bijvoorbeeld 3.150 kWh voor een halfvrijstaande woning en 2.700 kWh voor een rijwoning. Omdat deze woningen erg goed geïsoleerd zijn, is het verbruik voor verwarming een stuk lager dan het gemiddelde in Nederland. Daarnaast geldt er ook een daglimiet voor het gebruik van warm water en is de maximum instelbare temperatuur in de woning ‘begrensd’. Je mag deze limieten uiteraard wel overschrijden als je extra comfort wilt, maar dan is er geen sprake meer van ‘nul-op-de-meter’.
Steeds meer Nederlanders voorzien vandaag de dag met pv-panelen in hun behoefte aan elektriciteit voor huishoudelijk gebruik. Maar zoals je hebt kunnen lezen, is de duurzaam opgewekte stroom van pv-panelen ook te gebruiken voor het verwarmen van je huis en het bereiden van warmtapwater. Een warmtepomp kan namelijk met behulp van een beperkte hoeveelheid stroom – die je met pv-panelen (deels) zelf kunt opwekken – veel warmte genereren. Hierdoor kun je je gasverbruik tot 0 verlagen, afscheid nemen van je cv-ketel (en je gasaansluiting) en hoef je je niet langer zorgen te maken over stijgende gasprijzen. Afhankelijk van je situatie kun je het elektriciteitsgebruik misschien zelfs volledig opwekken met pv-panelen zodat je helemaal zelfvoorzienend wordt.
Wat in het rekenvoorbeeld opvalt, is dat er doorgaans zelfs minder pv-panelen nodig zijn voor cv-verwarming en warmtapwater dan voor huishoudelijk gebruik. Daarbij geldt bovendien: hoe beter je huis is geïsoleerd, hoe minder stroom je warmtepomp verbruikt! Je eigen groene stroom opwekken én zelf gebruiken is trouwens niet alleen interessant voor je portemonnee, maar ook nog eens heel duurzaam doordat je de CO2-uitstoot enorm beperkt. Kortom: pv-panelen en een warmtepomp vormen inderdaad een zeer duurzame combinatie!
Meer over verwarmen zonder gas
We hebben je zojuist een mail gestuurd ter bevestiging van je inschrijving. Je ontvangt maandelijks een nieuwsbrief met de meest actuele onderwerpen op het gebied van duurzaam wonen. Je kunt je uiteraard op elk gewenst moment weer uitschrijven via een link in de mail.
NIBE warmtepompen
