Warmtepomp en warm water: veelgestelde vragen & antwoorden

Een warmtepomp levert warmte aan zowel de cv-installatie als de boiler. Bij boilerverwarming wordt warmte – meestal via opgewarmd cv-water en een spiraal in de boiler – overgedragen aan het water in de boiler. Wanneer je warm water gebruikt, maar ook wanneer de boiler langere tijd niet wordt gebruikt, zal het water in de boiler afkoelen. De regeling van de warmtepomp of de boiler meet dit en zorgt ervoor dat het boilerwater weer wordt opgewarmd tot de ingestelde maximumtemperatuur. Deze regeling werkt automatisch, daar hoef je zelf dus niets voor te doen. Lees meer op onze uitgebreide pagina over de werking van een warmtepomp.

Of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie, een warmtepomp kan in alle gevallen zorgen voor de bereiding van warm water. De mogelijkheden voor warm water hangen onder andere af van het gewenste tapwatercomfort, de beschikbare opstellingsruimte en het budget. In verreweg de meeste installaties met een warmtepomp is er - afhankelijk van het type warmtepomp - in de woning een warmtepomp met een ingebouwde boiler óf is deze als losse boiler naast de warmtepomp geplaatst. Losse boilers kunnen toegepast worden in combinatie met een solo water/water warmtepomp of een lucht/water warmtepomp. Een ingebouwde boiler heeft, afhankelijk van het type warmtepomp, een inhoud van 170 of 180 liter. Bij NIBE kun je terecht voor losse boilers van circa 200 tot 1.000 liter. Heb je alleen behoefte aan warm water en dus niet het verwarmen of koelen van je woning? Dan kan een warmtepompboiler zoals de NIBE MT-WH21 worden toegepast. Een installateur kan je adviseren welke warmtepomp en/of boiler het beste bij jouw woning en het gewenste tapwatercomfort past.

Zodra er warm water wordt gevraagd, verwarmt een cv-ketel water (het doorstroomprincipe). Hierdoor kan de cv-ketel zorgen voor een grote hoeveelheid warm water. De maximale hoeveelheid warm water is afhankelijk van het maximale vermogen van de cv-combiketel, maar in principe kun je net zo lang douchen als je wilt, alleen wel met een relatief beperkte hoeveelheid water per minuut.

Een warmtepomp maakt gebruik van een ingebouwde of losse boiler, waarbij er altijd een grote hoeveelheid warm water op voorraad is die je - als je wilt - snel of in één keer kunt gebruiken. De hoeveelheid warm water is afhankelijk van de grootte van deze boiler. Maar voor iedere behoefte aan warm water is er een goede oplossing. Standaard zijn de combi warmtepompen van NIBE voorzien van een ingebouwd boilervat van 170-180 liter en zijn er losse boilers beschikbaar tot wel 1.000 liter!

De meeste mensen douchen en baden bij voorkeur op een temperatuur van circa 39 °C. Dit betekent dat het warme water uit de boiler (bijvoorbeeld 55 °C) bij de kraan met koud water (circa 10 °C) wordt gemengd tot de gewenste (lagere) temperatuur. Hierdoor is in de praktijk meer warm water op gebruikstemperatuur beschikbaar. Onderstaand rekenvoorbeeld maakt dit duidelijk.

Stel: een boiler heeft een inhoud van 180 liter water en de watertemperatuur is ingesteld op 55 °C. De beschikbare hoeveelheid warm water op de gewenste gebruikstemperatuur van 39 °C bedraagt dan circa 279 liter. Dit bereken je als volgt: (55 - 10 °C) / (39 - 10 °C) x 180 = circa 279 liter.

LET OP | Bovenstaande berekening is in werkelijkheid iets ingewikkelder. Meestal is het water onderin de boiler iets minder warm, maar start de warmtepomp al met boilerverwarming tijdens het tappen. Ook is het koude water meestal wat warmer dan de aangegeven 10 °C en is ook de keuze van de instellingen (zoals de comfortstand) van invloed. Toch geeft deze vereenvoudigde berekening wel een goede indicatie van de hoeveelheid warm water die je kunt verwachten. Heeft de boiler een grotere inhoud (bijvoorbeeld: 300 liter in plaats van 180 liter), dan is vanzelfsprekend een grotere hoeveel warm water op gebruikstemperatuur beschikbaar.

Dat is een goede vraag, die niet eenduidig te beantwoorden is. Heb je een waterbesparende douche of een regendouche? Uit hoeveel personen bestaat je gezin? En douchen al je gezinsleden direct na elkaar of met ruime tussenpozen, zodat de boiler voldoende tijd heeft om weer helemaal te vullen en op te warmen? En tot slot: hoe groot is je boiler?

Laten we voor een goed begrip eerst eens kijken naar de werking van een cv-combiketel. Zo’n ketel levert een bepaalde hoeveelheid warm water. Bijvoorbeeld: 7,5 liter water van circa 58 °C per minuut. De maximale hoeveelheid warm tapwater is afhankelijk van het maximale vermogen van de cv-combiketel, maar in principe kun je net zo lang douchen als je wilt, alleen wel met een relatief beperkte hoeveelheid water per minuut.

Bij de boiler in een warmtepompinstallatie werkt het anders. Zo’n boiler heeft namelijk een grote hoeveelheid warm water op voorraad die je – als je wilt – snel of in één keer kunt gebruiken. Hierdoor kun je bijvoorbeeld snel een bad vullen. Maar in de meest voorkomende dagelijkse situaties gebruik je die voorraad warm water nooit in één keer achter elkaar, waardoor de warmtepomp in de tussentijd de boiler weer kan opwarmen. Gebruik je echter een heel lange tijd warm water, dan kan de boiler ‘leeg’ raken waardoor het water uit de kraan te koud wordt om mee te douchen. Hoe lang dit is, hangt onder meer af van het type douchekop dat je hebt: met een spaardouche kun je veel langer douchen dan met een stortdouche. Bovendien kun je de warmtepomp desgewenst iets anders instellen om over meer (extra comfort) of juist minder (energiebesparing) warm water te kunnen beschikken.

Een warmtepompinstallateur kan je uitgebreid adviseren als het gaat om de grootte van de boiler voor de gewenste hoeveelheid warm water. Deze kan kijken welke warmtepomp het beste bij je gewenste comfort past en bijvoorbeeld ook aangeven hoe lang en hoe vaak je kunt douchen en/of badderen met een warmtepomp.

Kan de voorraad warm water helemaal opraken?

Sommige mensen vragen zich af hoe groot het risico is dat een boiler helemaal leeg raakt waardoor ze zonder warm water komen te zitten. Dat risico bestaat inderdaad, maar is niet zo heel groot. In een warmtepompinstallatie wordt meestal een relatief grote boiler (met een inhoud van 170, 180 liter of meer) toegepast. Er is dus een behoorlijke voorraad warm water beschikbaar met een warmtepomp. Bovendien wordt een boiler in de praktijk zelden in één ononderbroken tapbeurt helemaal leeggetapt én wordt hij al bijgevuld en opgewarmd terwijl je (bijvoorbeeld tijdens het douchen) warm water gebruikt.

Is er ook een warmtepomp voor alleen warm water?

Alle warmtepompen van NIBE zijn geschikt om, in combinatie met een ingebouwde of aparte boiler, warm water te maken. De warmtepompen kunnen niet alleen zorgen voor warm water, maar ook voor het verwarmen (en vaak ook koelen) van je woning. Daarnaast hebben we zogeheten warmtepompboilers in ons assortiment. Deze kunnen zorgen voor warm water, maar niet voor centrale verwarming.

Hoelang duurt het voordat een boilervat opgewarmd wordt?

De opwarmtijd is afhankelijk van de grootte van de boiler, het vermogen van de warmtepomp en de gewenste temperatuur van het water. De gemiddelde temperatuur van leidingwater is 10°C, al komt het sporadisch voor dat de boiler helemaal afkoelt naar deze temperatuur. Doorgaans wordt deze deels leeggemaakt en gelijktijdig gevuld door de warmtepomp. Hoe groter het vermogen van de warmtepomp, des te sneller het water opgewarmd is mits het vermogen ook goed afgegeven kan worden aan de boiler. Op basis van de gewenste temperatuur kan berekend worden wat de uiteindelijke opwarmtijd is.

Een voorbeeld: een boiler van 180 liter wordt volledig gevuld met leidingwater van 10°C en het water moet door een warmtepomp met een vermogen van 6 kW worden opgewarmd naar 50°C, dan duurt dit circa 1,5 uur. Dit zal in de praktijk een kortere opwarmtijd zijn, omdat het zelden voorkomt dat een boiler helemaal afkoelt of helemaal leeg raakt.

Zo zie je dat er heel veel mogelijkheden zijn voor een warmtepomp en warm water. Zo kan een warmtepomp op een duurzame manier voor verwarming, warm tapwater (en soms ook koeling en ventilatie) zorgen. Heb jij nog een vraag of wil je advies over de warmtepomp die het meest geschikt is voor jouw woning? Neem contact op met een installateur van NIBE warmtepompen in de buurt voor het beste advies.