Wist je dat een warmtepomp ook kan koelen?

Een warmtepomp wordt vooral toegepast om te kunnen verwarmen, maar de meeste typen kunnen een huis ook verkoelen. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van het soort warmtepomp. Water/water warmtepompen met een bodembron zijn heel geschikt om je woning ’s zomers mee te koelen. Hoe? Door het water in het cv-systeem met behulp van het koude water uit de bodembron af te koelen tot circa 18°C en door de vloerverwarming te laten stromen. Bij lucht/water warmtepompen is dit ook mogelijk, al gebeurt het in dat geval door de werking van de warmtepomp om te keren: in plaats van te verwarmen gaat de warmtepomp koelen. De warmtepomp geeft dan via zijn buitenunit warmte af aan de buitenlucht en maakt hiermee gekoeld water voor de vloerverwarming of een ventilator-convector. Bij beide soorten warmtepompen wordt warmte aan je woning onttrokken en buiten je woning afgevoerd naar de bodem of de buitenlucht.

Ook hebben PVT-warmtepomppanelen van Triple Solar, in combinatie met een NIBE modulerende water/water warmtepomp, de mogelijkheid om je huis te verkoelen. Omdat hier een koude bodembron niet aanwezig is, gebeurt dit op een andere manier. Met behulp van een accessoire kan namelijk de functie van de warmtepomp worden omgedraaid en kan deze de warmte uit de woning afgeven aan de PVT-panelen. Deze actieve manier van koelen maakt gebruik van de compressor.

Bij een water/water warmtepomp met een bodembron spreken we over passieve koeling. We noemen het ‘passief’ omdat er geen gebruik wordt gemaakt van de compressor. Door de aanwezigheid van een bron met koude uit de grond, hoeft de compressor namelijk niet ‘aan’ om te kunnen koelen. Slechts met twee energiezuinige pompen kun je koude uit de bron transporteren naar je woning. Op deze manier je huis koelen kost dus eigenlijk zeer weinig energie: dát is het grote voordeel van een water/water warmtepomp. Een bijkomend voordeel is dat de warmte die je tijdens koelen naar de bron brengt, deze extra opwarmt, wat weer tijdens verwarmen in de winter zorgt voor een extra hoog rendement!

Bij een lucht/water warmtepomp is er sprake van actieve koeling. In feite werkt de warmtepomp hierbij net als een airco. In de warmtepomp zelf wordt de werking omgedraaid: in plaats van warmte uit de buitenlucht te halen om je woning te verwarmen, wordt voor het koelen warmte uit je woning gehaald en via de warmtepomp naar buiten gebracht. Omdat bij dit proces de compressor wordt gebruikt, verbruikt de warmtepomp meer elektriciteit dan bij passieve koeling en is hierdoor in feite vergelijkbaar met een airco. Maar op deze manier kun je met je ‘verwarmingssysteem’ wel koelen en krijg je er een comfortabele binnentemperatuur en aangenaam klimaat voor terug! Heb je zonnepanelen op je woning die in de zomer veel stroom leveren? Dan kun je die mooi gebruiken voor het stroomverbruik van de warmtepomp die aan het koelen is.

Bij een NIBE water/water warmtepomp in combinatie met de PVT-warmtepomppanelen van Triple Solar is ook actieve koeling mogelijk. De werking van de warmtepomp kan met behulp van een accessoire worden omgedraaid: in plaats van dat de warmtepomp de warmte uit de panelen haalt om de woning te verwarmen, wordt voor het koelen de warmte uit de woning gehaald en via de PVT-warmtepomppanelen naar buiten gevoerd.

Een ventilatielucht/water warmtepomp heeft geen koude bron in de bodem en kan ook niet actief koelen. Wel is het mogelijk, om bijvoorbeeld in koele nachten, automatisch extra te ventileren. De warmtepomp ‘ziet’ zelf dat het buiten kouder is dan binnen, wat vaak in de zomernachten het geval is, en door middel van extra koele lucht naar binnen te halen zorgt deze frisse luchtstroom gedurende de hele nacht ook voor verkoeling. Samen met de toepassing van zonwering en het overdag met mate gebruik maken van open ramen en deuren, is het de meeste dagen in de zomer op deze manier ook mogelijk het aangenaam in huis te houden.

Dat hangt van een aantal aspecten af. Allereerst kunnen we de vraag stellen hoe warm het zonder koeling in je woning wordt? Heb je bijvoorbeeld goede zonwering – zoals rolluiken, screens of een brede dakoverstek – dan blijft je woning ’s zomers sowieso al wat koeler. Ook is het gebruik van ramen en buitendeuren van belang: zet je overdag de ramen en (tuin)deuren vaak open, dan komt er ’s zomers veel warmte naar binnen. Ook hier valt dus wel wat te winnen. Terwijl het juist wel slim is om in de zomer tijdens de nacht of de ochtend als het koeler is je ramen open te zetten. Daarnaast speelt de mate van isolatie een rol. Is je woning goed geïsoleerd, dan kan de warmte in de winter moeilijker naar buiten maar in de zomer ook moeilijker naar binnen. Tot slot heeft het te maken met het afgiftesysteem en het koelvermogen van de warmtepomp tot hoe ver je kunt koelen. Met vloerverwarming kun je bijvoorbeeld water van ca. 18°C gebruiken om te koelen. Als je woning voorzien is van ventilatorconvectoren, kun je ook met water van 7°C koelen, wat meer koelvermogen geeft. Als alle hierboven genoemde aspecten in voldoende mate aanwezig zijn, kun je je huis prima op een aangename 22°C houden, zelfs als het buiten boven de 30°C is.

Heeft je woning een vloerverwarmingssysteem dat wordt gebruikt als hoofdverwarming, dan is dat een prima systeem voor het duurzaam verwarmen en koelen met een warmtepomp. Je kunt in dat geval, voor het koelen, water van circa 18°C door de vloer laten stromen. Afhankelijk van de luchtvochtigheid zou het iets kouder kunnen, bijv. 17°C, maar dan is het wel verstandig om een luchtvochtigheidssensor te plaatsen, om risico op condensatie – en dus een vochtige vloer – te voorkomen. Het is nog wel van belang hoe de vloer is afgewerkt. Een tegelvloer is bijvoorbeeld beter geschikt om te koelen dan een houten vloer, aangezien een houten vloer een soort isolatielaag vormt waardoor warmte moeilijker van je woning naar de vloerverwarming eronder kan.

Radiatoren leveren te weinig koelvermogen en zijn dus eigenlijk niet geschikt voor koeling. Het is met name in Zuid-Europese landen al gebruikelijk om – als koeling gewenst is – ventilatorconvectoren in plaats van radiatoren te plaatsen. Deze zogenaamde fan coils kunnen zowel verwarmen als koelen. Voor koeling kan zelfs gekoeld water van circa 7°C worden gebruikt. Deze manier van koelen vereist wel een condensafvoer bij de ventilatorconvectoren én dampdichte isolatie rondom de buizen die het koude water naar deze convectoren aanvoert. Ventilatorconvectoren worden in Nederland nog niet veel toegepast, maar zijn vanwege de voordelen waarschijnlijk een opkomende techniek. Deze convectoren kunnen de lucht namelijk ook laten condenseren, waardoor de luchtvochtigheid omlaag gebracht wordt, wat een extra voordeel biedt voor een aangenaam binnenklimaat in de zomer. Is er de wens om te koelen in je huis: overweeg dan ook de aanschaf van een warmtepomp en bekijk de gehele comfortinstallatie van je woning. Een warmtepomp kan niet alleen aangename koeling leveren, maar verwarmt je huis ook. Dit gebeurt dan ook nog eens met een zeer hoog rendement én op een duurzame manier.

Meer weten over duurzaam verwarmen en koelen met een warmtepomp in jouw woning? Neem dan contact op met een installateur.

Hieronder vind je het antwoord op een paar veelgestelde vragen over koelen met een warmtepomp kort samengevat. Wil je een advies voor jouw persoonlijke situatie? Neem dan contact op met een installateur in de buurt.

➡️ Kan een warmtepomp ook koelen?

Een warmtepomp wordt vooral toegepast om te kunnen verwarmen, maar de meeste typen kunnen een huis ook verkoelen. Zo zijn water/water warmtepompen met bronboring en PVT-warmtepomppanelen van Triple Solar en lucht/water warmtepompen in combinatie met een NIBE modulerende warmtepomp geschikt voor het koelen van je woning.

➡️ Hoe werkt het koelen met een warmtepomp?

Dat verschilt per type warmtepomp. Bij water/water warmtepompen wordt het water in het cv-systeem met behulp van het koude water uit de bodembron afgekoeld tot circa 18°C en door de vloerverwarming gepompt. Lucht/water warmtepompen keren de werking van een warmtepomp om: in plaats van verwarmen gaat de warmtepomp koelen.

➡️ Wat is passief koelen?

Bij een water/water warmtepomp met een bodembron spreken we over passieve koeling, omdat er geen gebruik wordt gemaakt van de compressor. Door de aanwezigheid van een bron met koude uit de grond, hoeft de compressor niet ‘aan’ om te kunnen koelen. Slechts met twee energiezuinige pompen kun je koude uit de bron transporteren naar je woning. Zo kost het weinig energie om je huis te koelen.

➡️ Wat is actief koelen?

Bij een lucht/water warmtepomp is er sprake van actieve koeling. In feite werkt de warmtepomp hierbij net als een airco, alleen dan voor je cv. In de warmtepomp zelf wordt de werking omgedraaid: in plaats van warmte uit de buitenlucht te halen om je woning te verwarmen, wordt voor het koelen warmte uit je woning gehaald en via de warmtepomp naar buiten gebracht.