Wist je dat een warmtepomp ook kan koelen?

Een warmtepomp wordt vooral toegepast om te kunnen verwarmen, maar de meeste typen kunnen een huis ook verkoelen. Dit kan op verschillende manieren, afhankelijk van het soort warmtepomp. Met water/water warmtepompen met een bodembron kun je heel voordelig je woning ’s zomers mee te koelen. Hoe? Door het water in het cv-systeem met behulp van het koude water uit de bodembron af te koelen tot circa 18°C. Bij lucht/water warmtepompen en ventilatielucht/water warmtepompen is dit ook mogelijk, al gebeurt het in dat geval door de werking van de warmtepomp om te keren: in plaats van te verwarmen gaat de warmtepomp koelen. De warmtepomp geeft dan zijn warmte af aan de buitenlucht of ventilatielucht en maakt hiermee gekoeld water voor de vloerverwarming of een ventilator-convector. Bij alle drie de soorten warmtepompen wordt warmte aan je woning onttrokken en naar buiten je woning afgevoerd. Als het cv-systeem geschikt is voor lagere cv-temperaturen van 18°C, bijvoorbeeld met alleen ventilatorconvectoren, is het zelfs mogelijk om bijv. tot 7 °C cv-water te kunnen koelen.

Ook hebben PVT-warmtepomppanelen in combinatie met een NIBE modulerende water/water warmtepomp, de mogelijkheid om je huis te verkoelen. Omdat hier een koude bodembron niet aanwezig is, gebeurt dit op een andere manier. Met behulp van een accessoire kan namelijk de functie van de warmtepomp worden omgedraaid en kan deze de warmte uit de woning afgeven aan de PVT-panelen. De panelen geven hierbij de warmte af aan de buitenlucht.

Bij een water/water warmtepomp met een bodembron spreken we meestal over passieve koeling. We noemen het ‘passief’ omdat er geen gebruik wordt gemaakt van de compressor. Door de aanwezigheid van een bron met koude uit de grond, hoeft de compressor namelijk niet ‘aan’ om te kunnen koelen. Slechts met twee energiezuinige pompen kun je koude uit de bron transporteren naar je woning. Op deze manier je huis koelen kost dus eigenlijk maar weinig energie. Een bijkomend voordeel is dat de warmte die je tijdens koelen naar de bron brengt, deze extra opwarmt, wat weer tijdens verwarmen in de winter zorgt voor een extra hoog rendement! Het is overigens, met een accessoire ook mogelijk om bij deze warmtepompen actief te koelen, bijvoorbeeld i.c.m. PVT-panelen of om meer koelvermogen te bereiken.

Bij een lucht/water warmtepomp of sommige uitvoeringen van een ventilatielucht/water warmtepomp is er sprake van actieve koeling, vergelijkbaar met het principe van een airco. In de warmtepomp zelf wordt de werking omgedraaid: in plaats van warmte uit de buitenlucht of ventilatielucht te halen om je woning te verwarmen, wordt voor het koelen warmte uit je woning gehaald en via de warmtepomp naar buiten gebracht. Bij een NIBE water/water warmtepomp in combinatie met de PVT-warmtepomppanelen werkt koeling ook op deze actieve manier. Omdat bij dit proces de compressor wordt gebruikt, verbruikt de warmtepomp meer elektriciteit dan bij passieve koeling en is hierdoor in feite vergelijkbaar met een airco. Maar op deze manier kun je met je ‘verwarmingssysteem’ wel koelen en krijg je er een comfortabele binnentemperatuur en aangenaam klimaat voor terug! Heb je zonnepanelen op je woning die in de zomer veel stroom leveren? Dan kun je die mooi gebruiken voor het stroomverbruik van de warmtepomp die aan het koelen is.

Ventilatielucht/water warmtepompen hebben ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld in koele nachten, automatisch extra te ventileren. De warmtepomp ‘ziet’ zelf dat het buiten kouder is dan binnen, wat vaak in de zomernachten het geval is, en door middel van extra koele lucht naar binnen te halen zorgt deze frisse luchtstroom gedurende de hele nacht ook voor verkoeling. Deze manier van nachtverkoeling maakt geen gebruik van de compressor en kost dus maar weinig energie.

Bedenk dat toepassing van zonwering en het overdag met mate gebruik maken van open ramen en deuren belangrijk zijn om je huis koel te houden en de nodige energie hiervoor te beperken.

Dat hangt van een aantal aspecten af. Allereerst kunnen we de vraag stellen hoe warm het zonder koeling in je woning wordt? Heb je bijvoorbeeld goede zonwering – zoals rolluiken, screens of een brede dakoverstek – dan blijft je woning ’s zomers sowieso al wat koeler. Ook is het gebruik van ramen en buitendeuren van belang: zet je overdag de ramen en (tuin)deuren vaak open, dan komt er ’s zomers veel warmte naar binnen. Ook hier valt dus wel wat te winnen. Terwijl het juist wel slim is om in de zomer tijdens de nacht of de ochtend als het koeler is je ramen open te zetten of bij toepassing van een ventilatiewarmtepomp extra te ventileren. Daarnaast speelt de mate van isolatie een rol. Is je woning goed geïsoleerd, dan kan de warmte in de winter moeilijker naar buiten maar in de zomer ook moeilijker naar binnen. Tot slot heeft het te maken met het koelvermogen van het afgiftesysteem en dat van de warmtepomp tot hoever je kunt koelen. Met vloerverwarming kun je bijvoorbeeld water van ca. 18°C gebruiken om te koelen. Als je woning voorzien is van ventilatorconvectoren, kun je ook met water van 7°C koelen, wat meer koelvermogen geeft en lagere kamertemperaturen bereikt kunnen worden. Als alle hierboven genoemde aspecten in voldoende mate aanwezig zijn, kun je je huis prima op een aangename 23-24°C houden, zelfs als het buiten boven de 30°C is.

Heeft je woning een vloerverwarmingssysteem dat door heel je huis wordt gebruikt als hoofdverwarming, dan is dat meestal een prima systeem voor het duurzaam verwarmen en koelen met een warmtepomp. Je kunt in dat geval, voor het koelen, water van circa 18°C door de vloer laten stromen. Afhankelijk van de luchtvochtigheid zou het iets kouder kunnen, bijv. 17°C. Het is ook van belang hoe de vloer is afgewerkt. Een tegelvloer is bijvoorbeeld beter geschikt om te koelen dan een houten vloer, aangezien een houten vloer een soort isolatielaag vormt waardoor warmte moeilijker van je woning naar de vloerverwarming eronder kan.

Radiatoren leveren te weinig koelvermogen en zijn dus niet geschikt voor koeling. Het is met name in Zuid-Europese landen al gebruikelijk om – als koeling gewenst is – ventilatorconvectoren in plaats van radiatoren te plaatsen. Deze zogenaamde fan coils kunnen zowel verwarmen als koelen. Voor koeling kan zelfs gekoeld water van circa 7°C worden gebruikt. Ventilatorconvectoren worden in Nederland nog niet veel toegepast, maar zijn vanwege de voordelen een opkomende techniek. Ze leveren meer koelvermogen en zijn in staat sneller te kunnen koelen dan een trager vloerverwarmingssysteem. Ook levert de combinatie van vloerverwarming en enkele convectoren meer koelvermogen, niet alleen voor je woning voor ook voor je warmtepomp. Is er de wens om te koelen in je huis: overweeg dan ook de aanschaf van een warmtepomp en bekijk de gehele comfortinstallatie van je woning. Een warmtepomp kan niet alleen aangename koeling leveren, maar verwarmt je huis ook. Dit gebeurt dan ook nog eens met een zeer hoog rendement én op een duurzame manier. Meer weten over duurzaam verwarmen en koelen met een warmtepomp in jouw woning? Neem dan contact op met een installateur.

Hieronder vind je het antwoord op een paar veelgestelde vragen over koelen met een warmtepomp kort samengevat. Wil je een advies voor jouw persoonlijke situatie? Neem dan contact op met een installateur in de buurt.

➡️ Kan een warmtepomp ook koelen?

Een warmtepomp wordt vooral toegepast om te kunnen verwarmen, maar de meeste typen kunnen een huis ook verkoelen. De water/water warmtepompen, lucht/water warmtepompen en sommige ventilatielucht/water warmtepompen van NIBE zijn geschikt voor het koelen van je woning.

➡️ Hoe werkt het koelen met een warmtepomp?

In feite wordt hetzelfde cv-systeem dat voor verwarming wordt gebruikt, zoals vloerverwarming of convectoren, nu voor koeling gebruikt. In plaats warmte toe te voeren, wordt nu warmte afgevoerd. Dit wordt mogelijk gemaakt door koud water door dit cv-systeem te laten stromen, dat warmte uit de woning opneemt en via de warmtepomp buiten de woning wordt gebracht. Zo worden alle ruimten gekoeld.

➡️ Wat is passief koelen?

Bij een water/water warmtepomp met een bodembron spreken we over passieve koeling, omdat er geen gebruik wordt gemaakt van de compressor. Door de aanwezigheid van een bron met koude uit de grond, hoeft de compressor niet ‘aan’ om te kunnen koelen. Slechts met twee energiezuinige pompen kun je koude uit de bron transporteren naar je woning. Zo kost het weinig energie om je huis te koelen.

➡️ Wat is actief koelen?

Als een lucht/water warmtepomp of ventilatielucht/water warmtepomp koelt, wordt de compressor gebruikt. Hierdoor spreekt men van actieve koeling, in feite net zoals bij een airco. In de warmtepomp zelf wordt de werking omgedraaid: in plaats van warmte uit de buitenlucht te halen om je woning te verwarmen, wordt warmte uit je woning gehaald en via de warmtepomp naar buiten gebracht.